Pilotażowe badanie trzech drzeworytów japońskich z kolekcji Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha w Krakowie
W ostatnich latach Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha wzbogaciło swoją kolekcję o zbiory drzeworytów pochodzących z kolekcji Rajmunda Milewskiego i Zygmunta Karolaka, datowanych na okres Meiji (1868–1912). Obiekty te nie były dotychczas poddane kompleksowej analizie ani działaniom konserwatorskim. Projekt zakłada przeprowadzenie wstępnych badań pilotażowych, których celem jest opracowanie procedur badawczych umożliwiających rozpoznanie technologii wykonania japońskich drzeworytów. Szczególny nacisk zostanie położony na identyfikację spoiw, barwników, pigmentów oraz ocenę ich wrażliwości na procesy starzenia. Wyniki badań (zarówno obserwacji, jak i analiz fizyko-chemicznych, m.in.: MA-XRF, FTIR, SEM, Raman, GC/MS) będą stanowiły uzupełnienie dla oceny stanu zachowania i punkt wyjścia do planowanych działań konserwatorskich. Do badań wytypowano trzy drzeworyty, uwzględniając czas ich powstania i wynikające z tego ich zróżnicowanie kolorystyczne oraz sposób aplikacji pigmentów i barwników, zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego. Wprowadzenie syntetycznych substancji barwiących w drugiej połowie XIX wieku znacząco wpłynęło na estetykę japońskich drzeworytów, umożliwiając uzyskanie intensywniejszych i bardziej trwałych kolorów. Jednocześnie zwiększyło to ryzyko zmian barwnych oraz postawiło nowe wyzwania przed konserwatorami. Zebrane dane posłużą także do uściślenia datowania obiektów oraz pełnej inwentaryzacji nowo tworzonej kolekcji, wspierając proces dokumentacji.
1. Utagawa Kunisada, Kobieta z lustrem Chiyaya, fot. Światosław Lenartowicz
2. Utagawa Kunisada, Azuma nishiki-e Soga 8 kei jihitsu kagami – Tosei jihitsu kagami, fot. Światosław Lenartowicz
3. Utagawa Hiroshige II, Mishima, fot. Światosław Lenartowicz