8. Konferencja z serii „Chemistry for Cultural Heritage” odbędzię w Bled, w Słowenii w dniach 8-11 czerwca 2026.

Konferencje ChemCH organizowane są co drugi rok od 2010 roku z inicjatywy Grupy Roboczej European Chemical Society ds. Chemii dla Dziedzictwa Kulturowego. Konferencje, których nadrzędnym tematem jest Chemia dla Dziedzictwa Kulturowego, promują nauki chemiczne w dziedzinie rozumienia, konserwacji i użytkowania dziedzictwa kulturowego, obejmującego wszystkie jego typy: obiekty, budynki, krajobrazy itp. Głównym celem jest zrozumienie materialnych aspektów dziedzictwa kulturowego, jego otoczenia i sposobu użytkowania. Postęp w metodologiach badawczych, instrumentacji i współczesnych podejściach obliczeniowych znacznie poprawił naszą zdolność do zrozumienia właściwości i składu materiałów zabytkowych i archeologicznych, ich reakcji na otoczenie lub sposób przetwarzania oraz zmian zachodzących w czasie. Równie ważna jest interpretacja i wizualizacja danych z wykorzystaniem podejść intensywnie wykorzystujących dane oraz sztuczną inteligencję. Chemia dla Dziedzictwa Kulturowego promuje wysoce interdyscyplinarne badania naukowe, uwzględniające i ukierunkowane na potrzeby sektora dziedzictwa.

Abstrakty są akceptowane do 1.04.2026.

Dziesiąty nabór projektów umożliwiających bezpłatny dostęp do aparatury badawczej Konsorcjum obejmuje ofertę technik badawczych wymienionych w zakładce Oferta. Znaleźć tam można również warunki udziału. Termin składania projektów upłynął 15 października 2025. Rada Węzła, na swoim posiedzeniu w dniu 18.11.2024 zatwierdziła do realizacji 18 projektów, natomiast 6 projektów o charakterze naukowo-badawczym rekomendowała do zgłoszenia do Catalogue of Services E-RIHS ERIC.

Czytaj dalej →

1 dzień, 1 grudnia 2025 – Centrum  Nauk Biologiczno-Chemicznych UW

15:30  –  16:00   rozpoczęcie

16:00  –  16:40    Stefan Simon, Sustainable Preservation of Cultural Heritage in the Accelerating Climate Crisis

16:40  – 17:20    Matija Strlič, On the smell of Egyptian mummified bodies and its significance

17:20  –  17:40    Chiara Mazzocchi, Zuzanna Sarnecka, Johanna M. Brown and Letizia Bonizzoni: Ceramic production / The production of ceramics in Moravian settlements in North Carolina: a multidisciplinary study

17:40 –  18:00    Katarzyna Lech: W labiryncie barw zabytkowych tkanin dekoracyjnych

18:00  –              welcome party

Czytaj dalej →

Mamy przyjemność poinformować, że bez wątpienia w kontekście XIX Konkursu Chopinowskiego, w Rzeczpospolitej ukazał się długi i kompetentny(!) wywiad z dr hab. Barbarą Wagner, prof. UW, w którym opowiada o swoim udziale w badaniach autografu Ballady f-moll op. 52 Fryderyka Chopina, jakie odbyły się w Instytucie Fryderyka Chopina w 2024 r:

Nikt tego skarbu nie badał. Trop prowadzi do jednego z najwybitniejszych Polaków

Prof. Barbra Wagner z Centrum Badań Biologiczno-Chemicznych i Wydziału Chemii UW wraz ze swoim laboratorium od początku uczestniczy w ofercie E-RIHS.pl. Jest również delegatką Uniwersytetu Warszawskiego do Rady E-RiHS.pl i przedstawicielem Polski w Zgromadzeniu Ogólnym infrastruktury europejskiej E-RIHS ERIC

Serdecznie zapraszamy do udziału w dwudziestej piątej – jubileuszowej – edycji konferencji AChwOZ’XXV (Analiza Chemiczna w Ochronie Zabytków), która odbędzie się w dniach 1–2 grudnia 2025 r.
Miejsce wydarzenia: Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, ul. Żwirki i Wigury 101, Warszawa.

Program konferencji

1 grudnia – Uroczyste otwarcie oraz wykłady zaproszonych gości:

• Prof. Dr. Stefan Simon – Dyrektor Rathgen-Forschungslabor der Staatlichen Museen zu Berlin
• Prof.  Dr.  Matija Strlič – Kierownik Heritage Science Laboratory, University of Ljubljana

2 grudnia – Sesja naukowa uczestników konferencji

Rejestracja i zgłoszenia
Zapraszamy do rejestracji za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie konferencji. Termin nadsyłania propozycji wystąpień: do 31 października 2025 r.

Wszelką korespondencję dotyczącą konferencji proszę kierować bezpośrednio do organizatorów wydarzenia.

Infrastruktura europejska E-RIHS ERIC ogłosiła rozpoczęcie pierwszego naboru wniosków o dostęp do swoich usług.

W naborze naukowcy, badacze i specjaliści mogą ubiegać się o dostęp do najnowocześniejszej aparatury, wiedzy naukowej i unikalnych zbiorów oferowanych przez platformy E-RIHS ERIC, w tym:

• MOLAB oferuje dostęp do nieinwazyjnych analiz in situ z wykorzystaniem sprzętu przenośnego
• FIXLAB oferuje dostęp do wielkoskalowych, stacjonarnych urządzeń analitycznych
• ARCHLAB oferuje dostęp do starannie wyselekcjonowanych archiwów naukowych i zbiorów próbek
• DIGILAB oferuje dostęp do narzędzi cyfrowych.

Czytaj dalej →

Jak co roku, nasze Konsorcjum oferuje dostęp do bezpłatnych badań fizyko-chemicznych Waszych obiektów. Szczegółowe informację o ofercie i regulaminie naboru znajdują się na stronie Nasza oferta, natomiast o samym naborze w Aktualnościach.

W tym roku Warsztaty będą obejmować inaugurację projektu FENG, który stworzy nowe możliwości w zakresie realizacji naszej oferty, w powiązaniu z sesją naukową i oficjalną inauguracją Konsorcjum jako polskiego węzła w Europejskiej infrastrukturze badawczej na rzecz nauki o dziedzictwie ERIHS ERIC. Warsztaty odbędą się wyłącznie w formie stacjonarnej w dniach 17 i 18 września 2025 w Toruniu. Wydarzenie będzie jak zawsze bezpłatne dla uczestników (włącznie z wszystkimi posiłkami).

Podczas warsztatów zorganizowana zostanie sesja posterowa.

Linki od tytułów wystąpień prowadzą do abstraktów. Ponadto, wszystkie abstrakty w postaci pojedynczego pliku PDF można pobrać tutaj: ABSTRAKTY-pol.

Program wydarzenia

środa, 17.09.2025, Instytut Fizyki UMK w Toruniu, ul. Grudziądzka 5**

Audytorium Aleksandra Jabłońskiego (d. sala 26)

• od 14:30 – lunch
• 16:00 – 17:00 – oficjalna inauguracja  projektu FENG w kontekście funkcjonowania Konsorcjum jako polskiego węzła w Europejskiej infrastrukturze badawczej na rzecz nauki o dziedzictwie ERIHS ERIC
• 17:00 – 17:30 – kawa
• 17:30 – 18:00 – Dariusz Poliński (UMK) z zespołem: „Pień. Nekropola elit oraz zagadkowe miejsce pochówku z atypowymi grobami. Szersze spojrzenie dzięki badaniom interdyscyplinarnym”
• 18:00 -18:30 – Anna Czajka (Archiwum Główne Akt Dawnych), Barbara Wagner (UW), Katarzyna Lech (PW) „Statut Łaskiego – otwarcie zamkniętej  księgi”
• 18:30 – 19:00 – Angelika Bogdanowicz-Prus, Karol Brzozowski (Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki),  Maria Goryl (ASP w Krakowie) „Sztuka i nauka, nowoczesne sposoby badań a sztuka konserwacji. Portret Anny Jagiellonki z Katedry Wawelskiej”
• 19:00 – posumowanie
• 20:00 – kolacja – restauracja hotelu FILMAR, ul. Grudziądzka 39-43

czwartek, 18.09.2025, Wydział Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, ul. Sienkiewicza 30/32**

• 09:00 -11:00 – zwiedzanie (drzwi otwarte) Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego UMK
• 10:00 -11:00 – kawa

Warsztat Informacyjny E-RIHS.pl i projektu FENG: „Polska infrastruktura dla badań nad dziedzictwem kulturowym – ERIHS.PL” – Nowe możliwości realizacji oferty Konsorcjum po wdrożeniu rezultatów projektu FENG.02.04-IP.04-0006/24 – Badawcza Infrastruktura Nowoczesnej Gospodarki

Sala im. prof. Tymona Niesiołowskiego

• 11:00 – 11:10 – otwarcie: Dziekan Wydziału Sztuk Pięknych UMK, dr hab. Filip Pręgowski, prof. UMK
• 11:10 – 11:30 –  Aldona Garbacz-Klempka (AGH): Platforma technik obrazowania, analityki i rekonstrukcji do badań nad dziedzictwem i historią technologii na AGH
• 11:30 – 11:50 – Tomasz Łojewski (AGH): Nowe możliwości obrazowania multispektralnego
• 11:50 – 12:10 – Łukasz Bratasz, Łukasz Berger, Sergii Antropov, Marcin Bury, Sonia Bujok, Marcin Strojecki (IKiFP PAN):  HERIe- cyfrowa platforma prewencji konserwatorskiej
• 12:10- 12:30 – Krzysztof Kruczała, Dominika Pawcenis (UJ): Możliwości zastosowań spektroskopii elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR) i chromatografii żelowej (SEC) kontekście badań nad dziedzictwem kulturowym.
• 12:30 – 12:50 – Ewelina Miśta-Jakubowska (UJ): Możliwości zastosowania techniki XRF-VIS-NIR-SWIR (Iris).
• 12:50 -13:10 – Barbara Łydżba-Kopczyńska (UWr): Nowe możliwości analityczne oraz potencjał platformy informatycznej ERIHS.PL w badaniach malarstwa sztalugowego oraz proweniencji bursztynów
• 13:10 -13:30 – Marcin Szala, Tomasz Kalota (UWr): Pilotażowa digitalizacja nietypowych lub szczególnie cennych obiektów
• 13:30 -13:50 – Joanna Kowalska (IChB PCSS): Nowa koncepcja obsługi informatycznej badań w ramach oferty E-RIHS.pl

13:50 -14:50 – lunch+ sesja plakatowa I* (wszystkie postery)

• 14:50 – 15:10 – Magdalena Pilarska-Mazurek (PW) Skanowanie laserowe terenu z bezzałogowego statku powietrznego
•  15:10 – 15:30 – Agnieszka Brojanowska (PW) – Analiza procesów korozyjnych w materiałach metalicznych
• 15:30 – 15:50 – Radosław Palonka (UJ): Naziemny skaning laserowy TLS (Terrestrial Laser Scanning) architektury i zabytków wielkogabarytowych
• 15:50 – 16:10 – Grażyna Zofia Żukowska (PW) – (Mikro)spektroskopia Ramana w analizie dzieł sztuki

16:10 -17:10 – kawa + sesja plakatowa II* (wszystkie postery)

17:10 – 17:30 – Piotr Targowski (E-RIHS.pl): informacja o zmianach w warunkach naboru krajowego wniosków o badania E-RIHS.pl

POSTERY:

1. Marzena Kamińska (Archiwum Państwowe w Toruniu) – Archiwalia pod mikroskopem. Nieinwazyjne badania instrumentalne dekoracji malarskich w „Genealogii Koyenów” z 1630 r. ze zbiorów APT
2. Katarzyna Lech (Politechnika Warszawska, Wydział Chemiczny) – Czerwienie w późnoantycznych tkaninach z Egiptu ze zbiorów Muzeum UJ Collegium Maius
3. Dorota Zaprzalska (Uniwersytet Jagielloński) – Nieinwazyjne badania ikon kompozytowych na Cyprze
4. Marianna Gniadek, Olga Syta (Uniwersytet Warszawski, Wydział Chemii) –Możliwości analityczne skaningowej mikroskopii elektronowej z mikrosondą rentgenowską SEM-EDS w analizie obiektów zabytkowych
5. Katarzyna Wyrwicz (Archiwum Państwowe w Gdańsku), Maria Poksińska (Wydział Sztuk Pięknych, Centrum Badań i Konserwacji Dziedzictwa Kulturowego) – Nieniszczące metody odtwarzania tekstów wykonanych atramentem żelazowo-galusowym”, 2001 – 2003
6. Tomasz Sawoszczuk, Julio Cesar Torres Elguera, Justyna Syguła – Cholewińska (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie) – Rekonstrukcja zapachu obrazu Leonarda da Vinci

*prosimy o zawieszenie plakatów w czwartek, do godz. 10:00. Plakaty będą montowane w antyramach. Wymiar maksymalny plakatu: 118 (wysokość) x 83 cm (szerokość).

**obie lokalizacje dysponują bezpłatnym parkingiem (wymagane uprzednie zgłoszenie na adres mkow@umk.pl)

Wzorem lat ubiegłych nabór wniosków o dostęp do infrastruktury konsorcjum został otwarty – termin składania wniosków: 15.10.2025.

Wnioski na Formularzu (uwaga: aktualna jedyna dopuszczalna wersja) – należy przesyłać wyłącznie mailowo na adres mkow@umk.pl

Przed złożeniem wniosku należy zapoznać się z ofertą Konsorcjum oraz z aktualnym Regulaminem. W związku z wejściem Konsorcjum do Infrastruktury europejskiej jako jej węzeł narodowy zaszła konieczność wprowadzenia kilku zmian, z których najważniejsze można streścić następująco:

1. Co do zasady (Par. 4 Regulaminu) projekty objęte Naborem krajowym wniosków muszą dotyczyć
   1. problemów bezpośrednio związanych z ochroną konserwatorską obiektów, tzn. służyć ocenie stanu zachowania, planowaniu działań restauratorsko/konserwatorskich, ustaleniu właściwych warunków przechowywania
   2. rutynowej diagnostyki obiektu: ustalenia składu chemicznego materiałów, budowy warstw, identyfikacji struktur nieoryginalnych
2. Projekty o charakterze  stricte naukowo-badawczym (w tym powiązane z doktoratami i habilitacjami) powinny teraz być zgłaszane bezpośrednio do Infrastruktury europejskiej za pomocą internetowego Catalogue of Services. Badanie jest nadal bezpłatne, włącznie kosztami dojazdu. Katalog oferuje procedury całej infrastruktury, przy czym teraz dozwolone jest również wnioskowanie o procedury oferowane w Polsce. Nabór wniosków powinien zostać otwarty z początkiem lipca i zostanie zamknięty 30. września. Realizacja od lutego 2026. Projekty będą podlegać ocenie przez niezależny panel ekspertów. W przypadku niezakwalifikowania do realizacji, projekt będzie mógł być realizowany w trybie naboru krajowego (o ile uda się znaleźć wśród oferty krajowej właściwe procedury badawcze).
3. Tym samym znosi się wymóg celu naukowego wniosków w naborze krajowym. Niemniej cel badań musi zostać jednoznacznie określony – Par. 6 Regulaminu.
4. Zmierzamy do tego, aby wyjazdy w trybie MOLAB_PL oraz nie wymagające transportu obiektu w trybie FIXLAB_PL były teraz finansowane przez Konsorcjum. Niemniej, ostateczne decyzje w sprawie finasowania naboru krajowego jeszcze nie zapadły i wymagają dalszych konsultacji z MNiSW.

Doroczny warsztat informacyjny, poświęcony prezentacji oferowanych metod oraz wybranych dotychczasowych rezultatów i połączony z oficjalną inauguracją obecności Konsorcjum w Europejskiej infrastrukturze badawczej na rzecz nauki o dziedzictwie ERIHS ERIC, odbędzie się w wyłącznie w formie stacjonarnej  w dniach 17 i 18 września 2025 w Toruniu. Program tego jak zawsze bezpłatnego wydarzenia zostanie ogłoszony w odrębnym komunikacie.

Termin nadsyłania wniosków upływa tak, jak w latach poprzednich, 15 października 2025. Rezultaty zostaną ogłoszone podczas XXV konferencji Analiza Chemiczna w Ochronie Zabytków w Warszawie w dniach 1-2.12.2025 oraz na stronach Konsorcjum. Niezależnie, wszyscy uczestnicy naboru zostaną powiadomieni o rezultacie drogą internetową.

Szósty wykład trzeciej edycji HS Academy zostanie wygłoszony w czwartek, 19 czerwca o godz. 15:00 przez Jennifer Poulin i nosi tytuł

“Py-GC-MS in Heritage Science: An Important Investigative Tool for the Analysis of Organic Materials”

Wykład ten stanowić będzie przegląd zastosowania techniki pirolizy sprzężonej z chromatografią gazową i spektrometrią mas (Py-GC-MS) w badaniach nad dziedzictwem kulturowym, ze szczególnym uwzględnieniem jej roli w analizie materiałów organicznych oraz najnowszych narzędzi wspomagających interpretację danych.

Technika Py-GC-MS, dzięki swojej wysokiej czułości i specyficzności, stanowi jedno z kluczowych narzędzi w charakterystyce materiałów polimerowych, zarówno naturalnych, jak i syntetycznych. Jej działanie opiera się na rozkładzie termicznym makrocząsteczek w atmosferze obojętnej, co umożliwia analizę nawet bardzo małych ilości materiału bez potrzeby skomplikowanego przygotowania próbki. Choć pierwotnie opracowana z myślą o analizie polimerów, Py-GC-MS z powodzeniem znajduje zastosowanie także w badaniu mieszanin związków organicznych w muzealiach.

Czytaj dalej →