Dysponent: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie
Kontakt: dr Tomasz Łojewski 
Opis metody
Wielomianowe mapy tekstury (Polynomial Texture Maps, PTM) to nazwa nowej metody fotografii technicznej, służącej do dokumentacji i analizy obiektów posiadających teksturę (używa się również terminu obrazowanie z przekształceniem odbicia – Reflectance Transformation Imaging (RTI)). Technika PTM pozwala uwidocznić w sposób nieosiągalny innymi metodami wszelkie elementy (tak wypukłości jak i wgłębienia) znajdujące się na powierzchni płaskich lub lekko zakrzywionych obiektów.
Zastosowanie
Typowe przykłady wykorzystania techniki PTM w dokumentacji zabytków to obrazowanie monet, tabliczek z pismem klinowym, warstw malarskich. Na obszarze archiwistyki PTM może służyć m.in. do obrazowania takich obiektów jak: pergamin i skóra (oprawy), pieczęcie z suchym tłokiem oraz wypukłe (woskowe, lakowe), pismo wgłębione, stan zachowania zdegradowanych arkuszy, dokumentacja obiektów przed i po konserwacji. Na poniższym rysunku przedstawiono kilka przykładów uczytelnienia pieczęci – są to obrazy statyczne, pracując z obrazami PTM mamy możliwość płynnej zmiany kąta wirtualnego oświetlenia, co zasadniczo potęguje wrażenie trójwymiarowości i ułatwia dostrzeżenie detali tekstury.
Warunki badania
Stworzenie obrazów PTM wymaga rejestracji serii kilkudziesięciu zdjęć obiektu, uzyskanych przy oświetleniu pod różnymi kątami. Na ich podstawie tworzony jest interaktywny obraz, dla którego oglądający może dowolnie określać kierunek światła, uczytelniając szczegóły rzeźby powierzchni. Techniką PTM możliwe jest obrazowanie obiektów o bardzo różnej skali – od milimetrów do metrów kwadratowych. Obraz PTM jest obrazem fotograficznym i jego rozdzielczość, jakość reprodukcji kolorów oraz skala powiększenia zależą od rodzaju i sposobu użycia wykorzystanego aparatu cyfrowego oraz zastosowanej wstępnej obróbki zdjęć. PTM nie jest techniką modelowania 3D – pozwala zarejestrować w pełni fotorealistyczny obraz obiektu, bez jakichkolwiek artefaktów.
Format wyników pomiarów
Obrazy PTM dla obiektów archiwalnych (suche i woskowe pieczęcie),
rząd górny – oświetlenie prostopadłe, rząd dolny – obrazy uczytelnione i wzmocnione
Zobacz też:
T. Łojewski, „Document analysis at AGH University of Science and Technology,” 2018 Metrology for Archaeology and Cultural Heritage (MetroArchaeo), Cassino FR, Italy, 2018, pp. 92-96, doi: 10.1109/MetroArchaeo43810.2018.13597.