Tajemnice opraw: odkrywanie zaginionych tekstów w oprawach druków pobernardyńskich ze zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy
W 2022 r. w ramach projektu manuscripta.pl, rejestrującego rękopisy średniowieczne w Polsce, w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Bydgoszczy odnaleziono dwa pergaminowe fragmenty w języku niemieckim, pochodzące z przełomu XIV i XV w. Zostały one użyte wtórnie w oprawach starych druków, a dokładniej w oprawach dwóch spośród pięciu zachowanych tomów Biblii z komentarzem Mikołaja Liry, wydanych w Bazylei w oficynie Jana Frobena w latach 1506-1508. Tomy w połowie XVI w. weszły do księgozbioru bydgoskich bernardynów. Jak wykazała wstępna identyfikacja, fragmenty pochodzą z kazań dwóch czternastowiecznych autorów niemieckich, dominikanów Henryka Suzo i Jana Taulera. Pomimo tego, że obaj autorzy cieszyli się w późnych wiekach średnich szczególną popularnością, bydgoskie fragmenty stanowią obecnie jedyne zachowane kopie rękopiśmienne zidentyfikowanych tekstów. Jako że zostały one użyte jako scyzury, większa ich część (ok. 7/8, czyli ok. 10 wersów) ukryta jest pod papierowymi wyklejkami. Grzbiety tomów skrywać mogą kolejne fragmenty. Celem projektu jest uwidocznienie ukrytej części tekstu, które umożliwi dokładniejszą jego identyfikację, oraz stwierdzenie obecności i identyfikacja fragmentów całkiem niewidocznych (makro XRF), a także analiza chemiczna atramentów użytych we fragmentach niemieckich i zbliżonych do nich pod względem paleograficznym fragmentach łacińskich użytych w analogiczny sposób w pozostałych tomach w celu określenia ich ewentualnych związków.
Scyzura w druku ze zbiorów Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. dra Witolda Bełzy w Bydgoszczy B 28 IV, Autor: Mikhail Khorkov