Jeszcze dalej na północ. Przedmioty szklane z wczesnej epoki żelaza z ziemi chełmińskiej
Celem projektu jest wskazanie szlaków dalekosiężnej wymiany handlowej funkcjonujących we wczesnej epoce żelaza (około 800/750-500/400 p.n.e.) w Europie. Środkiem do osiągnięcia celu jest przebadanie fizykochemicznie materiałów odkrytych w północnej Polsce. Przeanalizowane zostaną wyroby szklane łączone z tzw. kulturą łużycką ujawnione na ziemi chełmińskiej. Wyjątkowość tych znalezisk polega na tym, że miejsca ich odkrycia są położone najbardziej na północ (dalej, z obszarów Pomorza Gdańskiego, szkła nie są znane ze stanowisk tej kultury archeologicznej). Te unikatowe odkrycia pochodzą z kilku osad (co też jest wyjątkowe, bowiem szklana biżuteria odkrywana jest najczęściej na cmentarzyskach). Ziemia chełmińska położona jest na tzw. szlaku bursztynowym, biegnącym z obszarów Italii poprzez Bramę Morawską ku Zatoce Gdańskiej. Z drugiej strony, na tereny obecnej Polski trafiały w podokresie halsztackim D paciorki szklane wykonane w warsztatach północnonadczarnomorskich. Tylko dzięki badaniom fizykochemicznym będzie można podjąć próbę odpowiedzi na ważne pytanie: czy na wymieniony obszar północnej Polski trafiały wyroby szklane pochodzenia zarówno zachodnioeuropejskiego, jak i wschodnioeuropejskiego? Czy tylko z jednego tych terenów (a jak tak, to z którego)? Najpewniej ekwiwalentem za szkło był sukcynit. Ale skąd przybyli „kupcy”, aby nabyć bałtycki bursztyn? Z zachodu ć nas do odpowiedzi na te pytania.
Paciorki szklane z miejscowości Kałdus, Grodno-Mirakowo i Czarnowo. Fot. T. Purowski