Problem usuwania soli żelaza i substancji mineralnej ze struktury drewna przy konserwacji dwóch łodzi znalezionych w Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu

Obiektem badań są dwie łodzie odnalezione w trakcie robót udrażniających wyrobiska Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej stanowiące przykład myśli technicznej stosowanej w górnośląskim górnictwie węglowym w XIX wieku. Są materialnym świadectwem działania jednej z trzech sztolni dziedzicznych w europejskim górnictwie węgla kamiennego. Wykorzystywane były do odwadniania wyrobisk oraz transportu węgla wydobywanego w kopalni ,,Królowa Luiza” w Zabrzu w Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej od 1806r. do przełomu lat 30 i 40-tych XIX wieku. W zbiorach
Archiwum Państwowego w Katowicach Odział w Gliwicach znajdują się fotografie przedstawiające niemal identyczne, jak znalezione tzw. łodzie inspekcyjne przy wylocie Głównej Kluczowej Szkolni Dziedzicznej. Mają niepodważalne walory historyczne i naukowe. Brak jest analogicznych zabytków w zbiorach muzealnych w kraju i za granicą. Stanowią jeden z najcenniejszych eksponatów Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu.

Łodzie odnalezione w Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej w Zabrzu

Głównym celem projektu jest usunięcie produktów korozji żelaza pod postacią soli żelaza oraz niezidentyfikowanej substancji mineralnej z dwóch łodzi wydobytych w głównej kluczowej sztolni w Zabrzu. Produkty korozji żelaza przyczyniają się do niszczenia struktury drewna podczas, gdy substancja mineralna w postaci specyficznego osadu utrudnia wnikanie środka konserwującego w strukturę drewna. Łodzie są przykładem zabytku łączonego metal-drewno, których jednoczesna konserwacja stanowi coraz większe wyzwanie. W obecności żelaza, anionów  siarczkowych i siarki elementarnej powstaje kwas siarkowy. Ten z kolei powoduje degradację celulozy niszcząc strukturę drewna. Związki żelaza pochodzą z metalowych okuć, wręgów, nitów itp. stanowiących elementy łodzi. W związku z powyższym istotna jest również identyfikacja produktów korozji pochodzących z części metalowych w celu porównania z wynikami analizy jakościowej próbek drewna na różnych etapach konserwacji