Technologia szklarska średniowiecznego Szczecina. Wytwórczość szklarska w dobie przed- i polokacyjnej na przykładzie znalezisk z XIII wieku z dzielnicy nadodrzańskiej miasta
Celem projektu jest rozpoznanie stanu zaawansowania wytwórczości szklarskiej w średniowiecznym Szczecinie, ewentualnie miejsca (regionu) wytopu szkła i wykazania dróg napływu wyrobów wykonanych z tego tworzywa do ośrodka. Ze starszych badań wiemy, że już w IX wieku na obecnym Wzgórzu Zamkowym, powszechnie utożsamianym z grodem, istniała pracownia przetwórstwa szkła bazująca na sprowadzanej stłuczce szklanej. Wiemy także, że wyroby szklane z tej części ośrodka, przede wszystkim paciorki, reprezentują główne technologie stosowane w tej dziedzinie wytwórczości, mianowicie: sodową, potasową i ołowiową.
Jednak dotychczas badań specjalistycznych nie przeprowadzono dla tej kategorii źródeł odkrytych w dzielnicy nadodrzańskiej, gdzie od około połowy X wieku koncentrowało się życie gospodarcze ośrodka. W trakcie badań archeologicznych prowadzonych w różnych częściach tego członu miasta nie zarejestrowano pozostałości pracowni szklarskich, jednak znaleziska pojedynczych tygielków, jak i dość dużej serii wyrobów szklanych wskazują, że i tej sfery aktywności gospodarczej mieszkańców nie mogło zabraknąć w ośrodku o wczesnomiejskim charakterze. Niemniej nie można wykluczyć, że przedmioty te wykonane zostały w innych pracowniach i zostały tu sprowadzone w ramach wymiany.
Parcela Targ Rybny 7. W-wa 86 – 2. poł. XIII w. Fot. M. Dworaczyk
Wyjaśnieniu tej właśnie kwestii poświęcony jest wspomniany wyżej projekt. Analiza chemiczna omawianych wyrobów jest pierwszym jego etapem (por. fot. 1-6). Uzyskane dzięki tym badaniom dane mają umożliwić ich porównanie z wynikami starszych badań, a tym samym ocenę, czy mogą one być wytworami miejscowymi, czy też są importami. W tym drugim przypadku, dzięki studiom porównawczym, możliwe będzie ustalenie kierunków napływu tych wyrobów do średniowiecznego Szczecina.