Platforma technik obrazowania, analityki i rekonstrukcji do badań nad dziedzictwem i historią technologii.

Aldona Garbacz-Klempka (Akademia Górniczo-Hutnicza)

Platforma technik obrazowania, analityki i rekonstrukcji do badań nad dziedzictwem i historią technologii stanowi zintegrowany system badawczy, który służy naukowej współpracy interdyscyplinarnej. Infrastruktura jest wyposażona w komplementarne techniki zapewniające synergię w obrazowaniu i analityce metali i stopów, szkła, materiałów ceramicznych, surowców kamiennych oraz depozytów ziemnych. Do technik tych należą m.in. mikroskopia świetlna, skaningowa mikroskopia elektronowa, spektroskopia fluorescencji rentgenowskiej, spektroskopia emisyjna indukowana laserem, tomografia komputerowa. Rekonstrukcje wirtualne wykonuje się na bazie modelowania i symulacji, natomiast rzeczywiste w oparciu o techniki odlewnicze i druku 3D. Techniki te służą badaniom prowadzącym do identyfikacji, charakterystyki i odtworzenia dawnych elementów technologii.

Platforma technik obrazowania, analityki i rekonstrukcji do badań nad dziedzictwem i historią technologii jest utworzona w ramach Centrum Badań Nawarstwień Historycznych AGH.

Zadaniem Centrum jest prowadzenie interdyscyplinarnych badań naukowych służących wnikliwej analizie, konserwacji i ochronie dziedzictwa archeologicznego, kulturowego i przemysłowego.

Zakres materiałowy obiektów, które analizowane są przez badaczy z Akademii Górniczo Hutniczej pod kątem historii technologii i dziedzictwa jest bardzo szeroki – od obiektów z wykopalisk archeologicznych (metal, ceramika, szkło, kamień, kości, drewno), po malowidła ścienne i sztalugowe, zabytki piśmiennictwa, pieczęcie i tkaniny. Szczególnie rozwijana jest metodyka pracy z zabytkami metalowymi w zakresie badań archeometalurgicznych.

W skład Platformy obrazowania i analityki wchodzą:

  1. Mikroskop cyfrowy 4K z możliwością obrazowania 3D
  2. Spektrometr fluorescencji rentgenowskiej z dyspersją energii (ED-XRF)
  3. Spektrometr emisyjny (LIBS)
  4. Skaningowy mikroskop elektronowy (SEM)
  5. System dyspersji energii promieniowania charakterystycznego EDS
  6. System dyfrakcji elektronów wstecznie rozproszonych EBSD
  7. Urządzenie do nanoindentacji i analizy własności fizycznych powierzchni
  8. Mikrofedometr do nieniszczącej analizy światłotrwałości w mikroskali
  9. Zestaw do obrazowania multispektralnego
  10. Tomograf komputerowy (CT)
  11. Maszyna do badania właściwości mechanicznych materiału metodą wgłębień
  12. Drukarka 3D do rekonstrukcji detali zabytkowych

Centrum Badań Nawarstwień Historycznych jest jednostką, która reprezentuje Akademię Górniczo-Hutniczą w konsorcjum pn. „Polska infrastruktura dla badań nad dziedzictwem kulturowym – ERIHS.PL”.